- χιναγιάνα
- (κατά λέξη: μικρό όχημα). Το πρώτο από τα βουδιστικά ρεύματα που ιδρύθηκαν μετά τον θάνατο του διδασκάλου: γιάνα στη σανσκριτική σημαίνει όχημα και αυτό είναι το μέσον χάρη στο οποίο ο βουδιστής μπορεί να περάσει τον ποταμό της ζωής και της μετεμψύχωσης. Η χ. τονίζει ιδιαίτερα την ιστορική πραγματικότητα της μορφής του Βούδα και αφού παραδέχεται τις θείες και θαυματουργές πλευρές του επιμένει όχι τόσο στις μαγικές εκδηλώσεις της θρησκείας, όπως έγινε σε μερικά μεταγενέστερα ρεύματα, π.χ. τον ταντρισμό, αλλά μάλλον στον ηθικό χαρακτήρα της βουδιστικής διδασκαλίας, που σκοπό έχει να απαλλάξει τον άνθρωπο από τη θλίψη της φυσικής του κατάστασης με την απελευθέρωσή του από τον κύκλο των αναγεννήσεων. Όλα είναι οδύνη και, καθώς είναι γνωστό ότι αυτή προέρχεται από την επιθυμία, ο άνθρωπος κατορθώνει διαμέσου του δάρμα (ηθικού κανόνα) να απαλλαγεί από όλες τις μορφές που προσιδιάζουν στον αισθητό κόσμο και να γνωρίσει τον δρόμο που τον οδηγεί στη νιρβάνα. Η χ., που δημιούργησε τεράστια φιλολογία, συστηματοποιήθηκε στον Παλικό κανόνα (Πάλι), που ονομάζεται και Τριπιτάχα ή Τρία Κάνιστρα· στο τρίτο τμήμα του κανόνα περιλαμβάνεται το Αβιδάρμα, ένα από τα πλέον εκτεταμένα έργα της παγκόσμιας φιλοσοφίας.
Dictionary of Greek. 2013.